Ontstaan en achtergrond van mindfulness

De amerikaan Jon Kabat-Zinn is de grondlegger van de mindfulness training. Hij werkte aan het academisch ziekenhuis van de universiteit van Massachusetts, waar het hem opviel dat chronische patiënten die medisch gezien uitbehandeld waren, vaak tussen wal en schip vielen.

Kabat-Zinn is van oorsprong moleculair bioloog, maar daarnaast ook ervaren in meditatie en yoga. Met die ingrediënten ontwikkelde hij een training met als doel patiënten middelen te geven waardoor ze zelf iets aan hun gezondheid konden (blijven) doen. Centraal in zijn benadering staat het ontwikkelen van de kwaliteit van aandacht.

In 1979 opende hij bij het ziekenhuis van zijn universiteit de Stress Reduction Clinic. Zijn experiment bleek succesvol. Ook andere soorten patiënten bleken baat te hebben bij de benadering. Inmiddels hebben duizenden mensen, met verschillende achtergronden, de training gevolgd. Ook wordt steeds meer wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd naar de effecten van mindfulness.

Mindfulness training heet officieel Mindfulness Based Stress Reduction (MBSR). Later ontwikkelde psycholoog Zindel Segal samen met collega's een variant op deze training, waarbij elementen van cognitieve gedragstherapie zijn ingebouwd. Deze variant, Mindfulness Based Cognitive Therapy (MBCT), verschilt overigens slechts op onderdelen van de oorspronkelijke opzet. In Nederland wordt de term 'mindfulness training' gebruikt voor zowel MBSR en MBCT, als voor mengvormen. Inmiddels zijn er ook mindfulness trainingen voor specifieke settings zoals het onderwijs en de werkvloer. Deze toegepaste trainingen worden samengevat onder de term Mindfulness Based Interventies (MBI's).

Opmerkzaamheid, of mindfulness, is het hart van het boeddhisme. Van Boeddha zelf zouden de woorden zijn: "Het cultiveren van opmerkzaamheid is het hoogste goed." Elementen van opmerkzaamheid vind je terug in alle stromingen met een boeddhistische achtergrond: van yoga tot zen, van vipassana tot tai chi. Mindfulness richt zich op de essentie van de boeddhistische praktijk, zonder de bijbehorende tradities en rituelen.

© Mindful Leven Arnhem - Mona van Gemert | fotografie en vormgeving: Liesbeth Dinnissen, tekeningen: Kris Berendsen | gebouwd door: Numaga-Design, Nijmegen. Deze pagina is het laatst bijgewerkt op 19-02-2016 .